Według najstarszych wizytacji kościelnych
chrześcijanie zamieszkiwali teren, na którym leży parafia Złotoria na pewno już
na przełomie X i XI wieku, ponieważ jest wiadomym, iż przyjęli oni zdążającego
do Prus św. Wojciecha, który najprawdopodobniej konsekrował ówczesny kościół.
Najstarszy zachowany dokument pisany, w którym wymienia się wieś „Zlotorya”
pochodzi z połowy XIII wieku.
W tym okresie Złotoria była osobną parafią i
należała do dekanatu lipnowskiego w diecezji płockiej. Potem do diecezji
włocławskiej, a ściślej do parafii Dobrzejewice – administracyjnie nie była już
wówczas parafią. Kościół w Złotorii był kościołem filialnym parafii
Dobrzejewice. Z tego okresu zachowały się w parafii w Dobrzejewicach dokumenty,
które zawierają wpisy dotyczące udzielanych sakramentów, są też najstarszym
zapisem o mieszkańcach Złotorii, dokumentują także pracę ówczesnych kapłanów.
Na początku XIX wieku przyłączono Złotorię do diecezji chełmińskiej Złotoria znalazła się w dekanacie Toruń i stanowiła część parafii Kaszczorek. W 1840 roku zapisano, iż do kościoła w Złotorii systematycznie uczęszczało około 420 osób. W 1979 roku Złotoria ponownie staje się parafią na mocy Dekretu Biskupa Chełmińskiego – Bernarda Czaplińskiego, który wszedł w życie w dniu 15 września 1979 r. Oprócz Złotorii parafia obejmuje: Nową Wieś, Grabowiec, Silno oraz Kopanino. Jak wynika z Dekretu, parafia liczy wówczas około 1800 mieszkańców. Pierwszym proboszczem, utworzonej na nowo w 1979 roku parafii został ksiądz Zdzisław Matuszczak, który sprawował posługę w Złotorii do roku 1986.
Drugim
proboszczem w Złotorii, mianowanym przez Ks. Biskupa Mariana Przykuckiego,
został w dniu 15 marca 1986 r. – ksiądz Krzysztof Stanowicz, który sprawował
ten urząd nieprzerwanie, aż do swojej śmierci w dniu 16 stycznia 2011 r.
Mocą
dekretu z dnia 22 stycznia 2011 r., Księdza Biskupa Andrzeja Suskiego –
Ordynariusza Diecezji Toruńskiej, z dniem 1 lutego 2011 r. proboszczem parafii
p.w. Św. Wojciecha w Złotorii został Ksiądz Kanonik dr Marian Wróblewski.
Obecnie do parafii Złotoria należą następujące wsie: Złotoria, Nowa
Wieś, Grabowiec, Silno i Kopanino. Parafię zamieszkuje 5.375 osób –
1.765 rodzin.
Z każdą parafią nierozerwalnie kojarzy się
kościół. Również i w Złotorii od najdawniejszych lat istniał kościół. Kościół
rozumiany jako gmach – budynek materialny, jest świadectwem wiary i miłości
ludzi do Pana Boga.
Historia kościoła w Złotorii
jest nierozerwalnie związana z historią naszego narodu. W 1807 roku wojska
francuskie oblegające Toruń rozebrały kościół stojący w Złotorii, aby
wykorzystać pozyskane w ten sposób materiały jako budulec do fortyfikacji.
Mieszkańcy Złotorii, aby nie pozostać bez kościoła, przenieśli do wsi kaplicę
pustelniczą stojącą w pobliskim lesie. Jednak w niedługim czasie kaplica się
spaliła. Przyczyną pożaru było prawdopodobnie niestaranne zgaszenie świec po
niedzielnej Mszy świętej.
W 1823 roku rozpoczęto budowę nowego – drewnianego kościoła, którą
przeprowadzono wysiłkiem mieszkańców. Nowy kościół poświęcono 23 kwietnia 1827
roku w święto patrona – Św. Wojciecha.
Leżąca na obrzeżach diecezji chełmińskiej
ówczesna parafia Złotoria nie była wystarczająco uposażona, co wynikało z braku
dochodów z ziemi, które można by przeznaczyć na należyte utrzymanie kościoła.
To spowodowało, iż kościół był w coraz gorszym stanie technicznym. Zmusiło to
parafian do podjęcia starań o wzniesienie nowego, murowanego kościoła. Stary
kościół rozebrano i sprzedano za 550 marek.
Plany nowego kościoła wykreślili architekci Roseau i Wicher z Torunia w styczniu 1906 roku. Projektanci przygotowali dwa projekty, z których wybrano jeden. Zakładał on wybudowanie neogotyckiej świątyni. Koszty inwestycji oszacowano na około 30.000 marek niemieckich. 22.000 marek zebrali parafianie, resztę uzyskano dzięki darowiznom. Praco przy budowie trwały bardzo krótko, ponieważ już w 1906 roku je ukończono i częściowo wyposażono kościół. Tylko ołtarz główny przeniesiono ze starego kościoła. Pozostałe wyposażenie wykonano od nowa. Ołtarze boczne i ambonę wykonał w 1910 roku – na podstawie własnych projektów – Stanisław Nowakowski, konserwator, rzeźbiarz i budowniczy ołtarzy, mający siedzibę swojej firmy w Poznaniu. Podczas poświęcenia parafianie usłyszeli po raz pierwszy dźwięk dzwonu odlanego w słynnej ludwisarni Franza Schellinga w miejscowości Apolla w Turyngii.
Około XVI wieku została założona przez osadników holenderskich wieś Grobowiec, należąca obecnie do parafii Złotoria. W 1922 r. wybudowano tam – bez żadnego stylu – kościół dla osiadłych tam protestantów, których było ponad tysiąc w Grabowcu, Kopaninie i Silnie. Po drugiej wojnie światowej ludność niemiecka wyemigrowała, pozostawiając swoje gospodarstwa i razem z nimi kościół. W dniu 29 marca 1948 roku, ówczesny proboszcz parafii Kaszczorek – ks. Stanisław Paluszyński, odprawił pierwszą Mszę Świętą w tym kościele w obrządku rzymsko-katolickim i poświęcił go Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. W 1967 roku Jego Ekscelencja Ksiądz Biskup Bernard Czapliński zezwolił na przechowywanie Najświętszego Sakramentu w kościele i zmienił tytuł, na kościół pod wezwaniem Chrystusa Króla.
Ks. Marian Wróblewski od początku swego posługiwania w parafii – oprócz sprawowania posługi duchowej – troską otoczył mienie parafii. Przede wszystkim dokończył – rozpoczęty przez ks. Krzysztofa Stanowcza remont Domu Parafialnego, który został powiększony i gruntownie przebudowany. Z małego jednorodzinnego domku, powstał okazały budynek, który dzięki rozbudowie służy obecnie nie tylko księżom, ale również świeckim, a w szczególności członkom ruchów parafialnych, którzy mogą w nim się spotykać i prowadzić działalność. Dużym wyzwaniem dla nowego proboszcza był konieczny remont wieży kościelnej w Złotorii. Jej stan zagrażał bezpieczeństwu i wymagała ona natychmiastowego remontu. Remont rozpoczął się na początku czerwca 2012 r., a zakończył 11 sierpnia tego roku. Drewniana konstrukcja wieży została prawie w całości wymieniona. Wieża została pokryta nowymi deskami, papą oraz blachą miedzianą.
Dzięki staraniom ks. proboszcza większość wydatków została sfinansowana z pieniędzy unijnych. Przeprowadzono, między innymi, renowację zabytkowej kapliczki przy kościele w Złotorii wraz z figurą, remont zakrystii wraz z zakupem nowych mebli w Złotorii i Grabowcu, wykonano podkłady na ławki w Grabowcu, otynkowano ostatnią część kościoła w Grabowcu oraz wymalowano kruchtę i ściany w Złotorii. Wykonano odwodnienie kościoła w Złotorii, i przeprowadzono remont schodów w kościele w Złotorii i Grabowcu.
W
czerwcu 2011 r. Parafia Złotoria, po raz pierwszy w swojej historii otrzymała
wikariusza. Dekretem Ks. Biskupa Andrzeja Suskiego z dnia 18 czerwca 2011 r.
wikariuszem Parafii Złotoria został ks. Arkadiusz Sobociński, który tego samego
dnia przyjął święcenia kapłańskie.
Złotoria leży na jednym ze Szlaków Św. Jakuba,
które są obecnie rekonstruowane w Polsce. Są to szlaki pielgrzymkowe do katedry
w Santiago de Compostella w północno-zachodniej Hiszpanii.
Zapraszamy do naszej parafii i naszych kościołów.
Film o Parafii Złotoria
Film o miejscowościach Parafii